Tình trạng ô nhiễm môi trường do rác thải nhựa trên biển gây ra, ảnh hưởng đến nguồn hải sản cũng như sức khỏe con người, đã ở mức báo động. Thế giới cần chung tay và có các hành động mạnh mẽ để ngăn chặn cũng như xử lý vấn đề này nhằm bảo vệ các đại dương. Xung quanh vấn đề này, Báo Jakarta Post số ra mới đây có đăng bài phân tích của đồng tác giả Arif Havas Oegroseno và Casper Klynge với tựa đề “Đẩy mạnh cuộc chiến chống rác thải nhựa trên biển”. Báo Năng lượng Mới xin trân trọng giới thiệu tới bạn đọc nội dung bài viết.
Rác thải nhựa trên các đại dương hiện đã ở mức báo động và nó ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sinh vật biển, qua đó cũng gián tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe của con người khi sử dụng các nguồn tài nguyên biển này. Tháng 1-2016 báo cáo của Diễn đàn Kinh tế thế giới đã kết luận: Với đà tăng của các loại rác thải nhựa trên biển như hiện nay, đến năm 2050, khối lượng các loại rác thải này sẽ ngang bằng với khối lượng của các loài cá trên khắp các đại dương.
Một nghiên cứu mới đây của APEC ước tính, các nước thành viên của tổ chức này hằng năm phải chi trả tới 1,3 tỉ USD để xử lý vấn đề ô nhiễm môi trường biển. Hơn nữa, cũng theo báo cáo của APEC, hằng năm thế giới phải chi trả số tiền từ 80 tỉ USD đến 120 tỉ USD cho việc sản xuất bao bì bằng nhựa.
|
|
Tình trạng gia tăng các loại rác thải nhựa trên biển đã ở mức báo động |
Indonesia đang phải đối mặt với những thách thức về rác thải nhựa. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, Indonesia có thể là quốc gia thứ hai thế giới về thải ra các loại rác thải nhựa làm ô nhiễm môi trường biển. Mỗi năm, các đảo của quốc gia này thải ra 1,3 triệu tấn rác thải nhựa vào môi trường biển.
Tuy nhiên, hiện vẫn chưa có các nghiên cứu cụ thể về tác động của các loại rác thải nhựa đối với sức khỏe con người. Tuổi thọ của các phân tử nhựa từ các rác thải bằng nhựa là rất lâu, chúng trôi nổi, hòa trộn vào nước biển và trôi dạt đến các quốc gia dọc theo các đại dương. Ví dụ, một vỏ chai bằng nhựa cần đến 400 năm mới có thể bị phân hủy, sau khi bị phân hủy, nó biến thành các hạt vi nhựa, thâm nhập vào các nguồn hải sản và cuối cùng là nằm trên bàn ăn của chúng ta. Do đó, những thách thức về ô nhiễm môi trường biển do rác thải nhựa gây ra mang tầm thế giới và đòi hỏi các quốc gia phải chung tay để giải quyết.
Ngày 2-11 vừa qua, tại thủ đô Jakarta, Indonesia đã cùng với Đan Mạch và ngân hàng thế giới tổ chức một cuộc hội thảo quy mô lớn về tác động của rác thải nhựa đối với môi trường biển. Đại diện của các quốc gia trên thế giới đã tiến hành thảo luận những cách thức để giải quyết vấn đề rác thải nhựa đối với môi trường biển của thế giới, cũng như của Indonesia. Hội thảo này được coi là bước chuẩn bị quan trọng để đưa nội dung này vào bàn thảo trong Hội nghị thượng đỉnh đại dương thế giới dự kiến sẽ được tổ chức tại Bali vào tháng 2-2016.
Indonesia đã có cam kết mạnh mẽ đối với chương trình này và đã xác định được những thách thức do rác thải nhựa gây ra. Với việc tổ chức cuộc hội thảo ở Jakarta vừa rồi, Indonesia đã thể hiện là quốc gia tiên phong trên thế giới trong việc đối phó với vấn đề rác thải nhựa gây ra đối với môi trường biển. Sự tham gia của các công ty có nhiều kinh nghiệm trong việc biến rác thải thành nguồn năng lượng đã giúp Indonesia tiếp cận được những công nghệ hiện đại để xử lý các loại rác thải này.
Indonesia tích cực tham gia các diễn đàn toàn cầu và khu vực nhằm nâng cao nhận thức của người dân về những tác hại do rác thải nhựa gây ra đối với các đại dương. Gần đây nhất, Indonesia đã có những đóng góp quan trọng tại Hội nghị thượng đỉnh đại dương thế giới được tổ chức tại thủ đô Washington của Mỹ và chương trình môi trường biển tại Hội nghị cấp cao APEC được tổ chức ở thủ đô Tokyo (Nhật Bản) vào tháng 9-2016.
Indonesia nằm ở vị trí cửa ngõ của một trong những tuyến đường biển nhộn nhịp nhất thế giới. Quốc gia này có đường biên giới trên biển tiếp giáp với 10 nước, tuy nhiên hiện nay môi trường biển của Indonesia cũng đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng do rác thải nhựa gây ra. Là một quốc gia biển, ô nhiễm do rác thải nhựa gây ra có thể tác động xấu đến ngành công nghiệp du lịch, vận chuyển, khai thác và nuôi trồng thủy, hải sản của Indonesia, trừ khi có một phản ứng toàn diện được thực hiện trong tương lai gần.
Hiện tại, các nhà lãnh đạo của Indonesia đã xác định tầm quan trọng của vấn đề này và đang tập trung mọi nỗ lực cùng với cộng đồng quốc tế để giải quyết. Indonesia tích cực hợp tác với Đan Mạch trong việc chia sẻ kinh nghiệm, chuyển giao kỹ thuật để có thể thu gom, xử lý các loại rác thải nhựa trên biển, qua đó biến một phần các loại rác thải này trở nên có ích đối với nền kinh tế.
Tuy nhiên, giải pháp hiệu quả nhất để đối phó với tình trạng này là tuyên truyền và có biện pháp ngăn chặn việc người dân đổ các loại rác thải nhựa xuống biển, do có tới 80% số lượng các rác thải này tuồn xuống lòng đại dương là từ đất liền. Bên cạnh đó, cần có các ưu tiên cho các chương trình cụ thể nhằm ngăn chặn, hạn chế tác hại của rác thải nhựa đối với môi trường biển.
Chẳng hạn, hiện tại ở Indonesia đã có chương trình “Chiến lược từ đất liền cho một đại dương không rác thải nhựa”, với các mục tiêu quản lý chất thải tham vọng, được coi là một mô hình thành công và cần được nhân rộng trên toàn quốc với sự tài trợ và chuyển giao công nghệ quốc tế. Qua các chương trình như thế này, các tổ chức và cá nhân tham gia sẽ tuyên truyền, gửi những thông điệp mạnh mẽ để mọi người hiểu được những tác hại do rác thải nhựa gây ra, từ đó hạn chế có những hành động xả rác thải vào lòng biển, cũng như nhắc nhở những người khác nếu phát hiện thấy họ có những hành động tương tự.
Bên cạnh đó, Indonesia cũng đang tăng cường đầu tư xây dựng các hệ thống xử lý rác thải trên hầu khắp các tỉnh, thành. Dựa trên kinh nghiệm của Đan Mạch - quốc gia hiện xử lý tái chế tới 95% lượng rác thải, trong đó một phần được biến thành năng lượng điện phục vụ sinh hoạt, Indonesia và Đan Mạch đang tích cực hợp tác để thực hiện hai dự án tái chế rác thải tại Cilacap và Semarang. Đan Mạch đã tích cực chia sẻ, chuyển giao cho Indonesia các công nghệ để xử lý các loại rác thải này. Hiệu quả của hai dự án nói trên được coi là hình mẫu để có thể nhân rộng trên toàn quốc với quy mô lớn.
Chỉ có thông qua các chương trình hành động cụ thể của các quốc gia trong việc hợp tác chia sẻ kinh nghiệm, nỗ lực cùng nhau tuyên truyền, vận động mọi người dân có ý thức giữ gìn vệ sinh và bảo vệ môi trường biển, đồng thời các chính phủ phải có sự đầu tư đúng mực trong việc xử lý các loại rác thải, thì trong tương lai con người mới có thể hy vọng hạn chế, ngăn chặn được ô nhiễm môi trường biển do rác thải nhựa gây ra. Đó cũng chính là biện pháp hiệu quả để con người bảo vệ sức khỏe cho chính mình.
| “Với đà tăng của các loại rác thải nhựa trên biển như hiện nay, đến năm 2050, khối lượng các loại rác thải này sẽ ngang bằng với khối lượng của các loài cá trên khắp các đại dương”. |
